Οι μειώσεις συντάξεων δεν θα είχαν γίνει αν περιορίζαμε τα λαθραία τσιγάρα καταπολεμώντας την φοροδιαφυγή. Μειώσεις συντάξεων και λαθραία τσιγάρα είναι δυο θέματα στενά δεμένα μεταξύ τους. Δυστυχώς το λαθρεμπόριο τσιγάρων προκαλεί μεγάλη απώλεια στα κρατικά ταμεία. Όταν το κράτος δεν έχει έσοδα τότε αναγκάζεται να προχωρήσει σε περικοπές συντάξεων. Μία από τις μεγάλες πηγές εξόδων του κράτους είναι το λαθρεμπόριο τσιγάρων. Μελέτη του bloomberg έδειξε ότι όσο ακριβώς κέρδισε το κράτος μέσα από τις περικοπές συντάξεων είναι όσα θα κέρδιζε είχε γίνει η πάταξη της φοροδιαφυγής στα τσιγάρα. Δυστυχώς ένα κομμάτι της οικονομίας το οποίο ανθίζει πολύ είναι η παραγωγή και εμπορία λαθραίων τσιγάρων.

Είναι ευθύνη του κράτους να περιορίζει την φοροδιαφυγή. Αυτό δεν είναι κάτι γενικό και αόριστο διότι κάθε ενέργεια πάταξης της φοροδιαφυγής οδηγεί σε ωφέλεια κάποιας κοινωνικής ομάδας. Το άρθρο του bloomberg μας διευκολύνει να δείξουμε ότι η ανικανότητα στην πάταξη της φοροδιαφυγής αναγκάζει το κράτος να διατηρήσει τις περικοπές συντάξεων. Τα 700 εκατομμύρια ευρώ ετησίως που παίρνει από τις περικοπές συντάξεων θα μπορούσε να τα πάρει από τον περιορισμό του λαθρεμπορίου στα τσιγάρα.

Μειώσεις στις συντάξεις

Οι μειώσεις στις συντάξεις πραγματοποιήθηκαν πριν από 6 χρόνια. Συγκεκριμένα η μείωση των συντάξεων έγινε με δύο νόμους του 2012. Πρόκειται για τους νόμους 4051 και 4093. Αυτοί οι δύο νόμοι επέφεραν μειώσεις συντάξεων. Αφορούν τόσο τις κύριες συντάξεις όσο και στις επικουρικές συντάξεις. Οι περικοπές συντάξεων απορώ η μεγαλύτερη πλειοψηφία και το συντριπτικά μεγάλο ποσοστό των συνταξιούχων της χώρας μας. Όταν ψηφίστηκε ο νόμος για τις μειώσεις συντάξεων επήλθε μεγάλη αναστάτωση στους συνταξιούχους. Ήταν ένα μέτρο άδικο που οδήγησε σε μείωση του βιοτικού επιπέδου. Από αυτό ορμώμενοι πάρα πολλοί συνταξιούχοι κινήθηκαν νομικά μέσα από ομαδικές αγωγές.

Ομαδικές αγωγές συνταξιούχων και δημοσίων υπαλλήλων

Οι μειώσεις δεν έγιναν μόνο στις συντάξεις αλλά και στα δώρα και στα επιδόματα των εν ενεργεία υπαλλήλων. Τόσο οι συνταξιούχοι όσο και οι δημόσιοι υπάλληλοι κινήθηκαν νομικά ενάντια σε αυτούς τους δύο νομούς. Κατά κύριο λόγο οι διεκδικήσεις έγιναν μέσα από ομαδικές αγωγές. Οι διεκδικήσεις άσπρες αφορούσαν ομαδικές αγωγές για 13ο και 14ο μισθό όπως επίσης και ομαδικές αγωγές για αναδρομικά συνταξιούχων.  Ως παράδειγμα επιστροφής αναδρομικών δημοσίου μπορούμε να αναφέρουμε την επιστροφή αναδρομικών ετε.

Σε γενικές γραμμές το πλαίσιο πάνω στο οποίο στηρίχτηκαν οι ομαδικές αγωγές αφορούσε η μείωση του βιοτικού επιπέδου. Εφόσον το σύνταγμα προστατεύει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της χώρας αυτό δεν το δικαίωμα για νομικές και δικαστικές διεκδικήσεις. Έτσι πάρα πολλοί συνταξιούχοι προστέθηκαν σε ομαδικές αγωγές.

Αποφάσεις του συμβουλίου της επικρατείας

Οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας είναι λίγο μπερδεμένες. Υπάρχει απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία δικαιώνει συνταξιούχο. Συγκεκριμένα αναγνωρίζοντας την πραγματική μείωση του βιοτικού επιπέδου θεωρεί ότι ήτανε μη συνταγματική η μείωση στη σύνταξη. Αυτή η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δημιούργησε μεγάλη αισιοδοξία στους συνταξιούχους που διεκδικούν αναδρομικά συντάξεων. Θετικές ήταν επίσης αποφάσεις του του Συμβουλίου της Επικρατείας για αναδρομικά ενστόλων αποστράτων. Οι απόστρατοι δικαιώθηκαν. Εδώ έχουμε αναφορές στα αναδρομικά των ενστόλων αποστράτων.

Δυστυχώς όμως απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας κινήθηκε σε τελείως διαφορετικό μήκος κύματος. Συγκεκριμένα η απόφαση της ολομέλειας απέρριψε αιτήματα αντισυνταγματικότητας στηριγμένα πάνω στη μείωση του βιοτικού επιπέδου. Το Σεπτέμβριο περιμένουμε στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που θα κρίνει τη συνταγματικότητα για το νομό Κατρούγκαλου.

Απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας για αντισυνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου

Μέσα στο Σεπτέμβριο περιμένουμε να εκδοθεί η πολυαναμενόμενη απόφαση της ολομέλειας του συμβουλίου της επικρατείας σχετικά με την συνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου. Αυτή η απόφαση επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό στις διεκδικήσεις συνταξιούχων σχετικά με τα αναδρομικά. Ο τρόπος με τον οποίο θα διατυπωθεί η απόφαση καθορίζει το χρονικό εύρος γιατί διεκδίκηση που αφορά τα αναδρομικά συντάξεων.

Μέχρι τώρα εκτιμήσεις και διαρροές στον τύπο θεωρούν σίγουρους τους 10 μήνες για την επιστροφή αναδρομικών στις συντάξεις. Οι ίδιες εκτιμήσεις θεωρούν ότι θα είναι δύσκολο να βγάλει το Συμβούλιο της Επικρατείας απόφαση η οποία να επιτρέπει περαιτέρω διεκδίκησης αναδρομικών στις συντάξεις. Εδώ έχουμε άρθρα για τις μειώσεις συντάξεων από το νόμο Κατρούγκαλου. 

Εθνική σύνταξη

Ένα από τα πράγματα που καθορίζει ο νόμος Κατρούγκαλου είναι η εθνική σύνταξη. Συγκεκριμένα το άρθρο 7 του νόμου Κατρούγκαλου και ρυθμίζει θέματα που αφορούν την εθνική σύνταξη. Ενώ το άρθρο 8 του νόμου ρυθμίζει τα θέματα που σχετίζονται με την ανταποδοτική σύνταξη. Εδώ οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου η σύνταξη που λαμβάνει κάποιος αποτελείται από την κύρια σύνταξη και την ανταποδοτική σύνταξη. Η κύρια σύνταξη ανέρχεται στα 384 Ευρώ για όσους έχουν συμπληρώσει 20 χρόνια εργασίας.

Ο νόμος Κατρούγκαλου ρυθμίζει συνολικά το ασφαλιστικό και το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας μας. Είναι ένας νόμος ο οποίος έρχεται να δώσει τέλος στην πολυνομία και πολλά ασφαλιστικά ταμεία. Βεβαίως η εφαρμογή του δημιουργεί ενδεχομένως κάποιες αδικίες. αυτές τις αδικίες έρχεται να διορθώσει ο επανυπολογισμός συντάξεων. 

Επανυπολογισμός στις συντάξεις

Ο επανυπολογισμός συντάξεων είναι μία ρύθμιση που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου έτσι ώστε να μην υπάρχουν μεγάλες αδικίες και μεγάλες διαφορές. Ο νόμος Κατρούγκαλου ψηφίστηκε το 2016 και προέβλεπε ότι ο επανυπολογισμός της σύνταξης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2019. Επίσης προέβλεψε ότι θα πρέπει οι συνταξιούχοι να ενημερωθούν για τον τρόπο με τον οποίο έγινε ο επανυπολογισμός στις συντάξεις τους. Εκκρεμούν και ευτυχώς ακόμα 223.000 συντάξεις στις οποίες δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα ο επανυπολογισμός. Ο αρμόδιος υπουργός κ γιάννης βρούτσης δήλωσε ότι αυτό θα πραγματοποιηθεί μέσα στο Σεπτέμβριο.

Ουσιαστικά δηλαδή είπε ότι ο επανυπολογισμός συντάξεων που δεν έγινε τον Ιανουάριο του 2019 θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2019. Και βεβαίως μαζί με τα ειδοποιητήρια για τη σύνταξη θα αποσταλεί στους συνταξιούχους αναλυτική κατάσταση με τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Εκεί βεβαίως οι συνταξιούχοι θα γνωρίζουν κατά πόσο προκύπτουν απαιτήσεις και διεκδικήσεις για αναδρομικά συντάξεων.

Ισοδύναμα για τις μειώσεις συντάξεων

Επανερχόμαστε τώρα στον κύριο θέμα του άρθρου μας για να αναφερθούμε στη φοροδιαφυγή. Τα έσοδα από τη φοροδιαφυγή και το λαθρεμπόριο τσιγάρων θα μπορούσαν να είναι το ισοδύναμο για τις μειώσεις συντάξεων. Τα χρήματα που χάνει το κράτος από το λαθρεμπόριο τσιγάρων είναι περίπου εισοδύναμα με τα λεφτά που παίρνει εξαιτίας της μείωσης των συντάξεων. Μειώσεις συντάξεων και λαθραία τσιγάρα αποτελούν καλό παράδειγμα φόρου και αποτελεσματικού ισοδύναμου.

Εάν το κράτος μπορούσε να πάρει αυτά τα χρήματα τότε θα μπορούσε πιθανότατα να διαπραγματευτεί με τους δανειστές προτείνοντας να μην είναι τόσο μεγάλες οι μειώσεις των συντάξεων. Οι δανειστές σύμφωνα με δηλώσεις τους είχανε πει ότι αν βρεθούν ισοδύναμα όταν το κράτος δεν είναι απαραίτητο να προχωρήσει σε μειώσεις συντάξεων και περικοπές μισθών δώρων και επιδομάτων. Εφόσον πλέον αποδεικνύεται ότι η απώλεια εσόδων εξαιτίας της φοροδιαφυγής στα τσιγάρα ισούται με την αύξηση εσόδων λόγω περικοπής συντάξεων τότε η λογική λέει ότι ενδεχομένως πραγματικά να μπορούμε να γλιτώσουμε κομμάτι των περικοπών.

Δηλαδή ότι ίσως να μπορούμε και να αποφύγουμε αυτό το δυσβάσταχτο μέτρο και τις τόσο μεγάλες μειώσεις των συντάξεων. Εδώ Θα πρέπει πρώτα από όλα να διερευνήσουμε και το πόσο η κυβέρνηση έχει διάθεση να προχωρήσει στην πάταξη της φοροδιαφυγής. Και στη συνέχεια επίσης να ψάξουμε να βρούμε κατά πόσο η κυβέρνηση όχι τη διάθεση τα έσοδα που θα γλιτώσει από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και η διάθεση για κοινωνική πολιτική υπέρ των συνταξιούχων και των μισθωτών. Η οποία βέβαια μεταφράζεται ως ελάφρυνση όσων υπέστησαν το βαρύ φορτίο της περικοπής συντάξεων.