Περικοπές συντάξεων το 2019 δεν έγιναν και δεν προβλέπεται να γίνουν. Για την ακρίβεια το 2019 ήταν η χρονιά κατά την οποία διορθώθηκαν οι αδικίες που έγιναν με τους μνημονιακούς νόμους των προηγούμενων ετών. Εάν όμως κάνετε μία αναζήτηση στο διαδίκτυο με τον όρο μειώσεις συντάξεων 2019 θα δείτε ότι υπάρχουν πάρα πολλά αποτελέσματα. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό δεν είναι ότι όντως έγιναν αυτές οι μειώσεις στις συντάξεις το 2019. Η αιτία για την οποία έχουν γραφτεί τόσα πολλά άρθρα με θέμα τις περικοπές συντάξεων 2019 είναι διότι στα τέλη του 2018 είχαν δρομολογηθεί θα γίνουν περικοπές συντάξεων την πρώτη Ιανουαρίου 2019.

Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αυτό το θέμα αποτέλεσε τον πυρήνα των συζητήσεων τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Ευτυχώς η προηγούμενη κυβέρνηση κατάφερε και απέφυγε τις περικοπές συντάξεων. Πάρα πολλά άρθρα όμως τα οποία είχαν γραφτεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2018 παρουσίαζαν τον τρόπο με τον οποίο εκτιμούσαν ότι θα γίνουν οι περικοπές συντάξεων το 2019. Εάν συνέβαιναν οι προγραμματισμένες μειώσεις στις συντάξεις τότε θα είχαμε μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Οι περικοπές συντάξεων ήταν τεράστιες και ουσιαστικά μιλάγαμε για σφαγή στις συντάξεις. Τόσο δραματικοί ήταν οι τίτλοι των άρθρων περιέγραφαν τις μειώσεις συντάξεων το τελευταίο εξάμηνο του 2018.

Πότε έγιναν οι μειώσεις συντάξεων

Μειώσεις συντάξεων έγιναν το 2012. Τη χρονιά εκείνη ψηφίστηκαν δύο μοναδικοί νόμοι ο νόμος 4093 και ο νόμος 4051. Σύμφωνα με τον πρώτο από αυτούς τους δύο νομούς καθορίστηκε ο τρόπος με τον οποίο θα γίνουν οι περικοπές στις κύριες συντάξεις. Οι μειώσεις συντάξεων αφορούσαν όσους συνταξιούχους λαμβάνουν σύνταξη πάνω από 1.000 ευρώ.

Εάν η σύνταξη υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ τότε οι περικοπές συντάξεων ανέρχονται στο 20% αυτής. Μία σύνταξη από 2.500 μέχρι 3 χιλιάρικα θα υποστεί μείωση κατά 15% σύμφωνα με το νόμο 4093. Συντάξεις από 2.000 μέχρι 2.500 ευρώ μειώνονται κατά 10% ενώ στο 5% ανέρχεται η περικοπή των συντάξεων που κυμαίνονται από 1.000 μέχρι 2.000 ευρώ. Αυτές είναι οι περικοπές των κύριων συντάξεων. Ακολούθησαν όμως περικοπές και στις επικουρικές συντάξεις σύμφωνα με το νόμο 4051.

Μειώσεις επιδομάτων

Ο αλγόριθμος μείωσης των επικουρικών συντάξεων είναι λίγο πιο περίπλοκος και δεν είναι εύκολο να τον παρουσιάσουμε εδώ. Είναι σημαντικό όμως να γνωρίζουμε ότι ο ίδιος νόμος ήταν υπεύθυνος για την κατάργηση των δώρων στους δημοσίους υπαλλήλους. Πριν από το 2012 κάθε δημόσιος υπάλληλος λάμβανε δώρο Χριστουγέννων 500 ευρώ. Επίσης οι δημόσιοι υπάλληλοι λάμβαναν δώρο Πάσχα 250 ευρώ καθώς και επίδομα καλοκαιρινής αδείας άλλα 250 ευρώ.

Τα επιδόματα αυτά τα έπαιρναν τόσο οι μόνιμοι υπάλληλοι όσο και οι εποχιακοί υπάλληλοι όπως επίσης και οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί. Συνεπώς οι μειώσεις επιδομάτων αφορούν τόσο τους μόνιμους υπαλλήλους όσο και τους συμβασιούχος. Με απλά λόγια όλα τα επιδόματα καταργήθηκαν με το νόμο 4051. Δηλαδή ουσιαστικά δεν μιλάμε για μειώσεις αλλά μιλάμε για ολοκληρωτική περικοπή των επιδομάτων.

Επόμενες μειώσεις συντάξεων

Βεβαίως οι μειώσεις συντάξεων δεν περιορίστηκαν στους δύο παραπάνω νόμους. Η δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία βρέθηκε η χώρα μας ανάγκασε τις επόμενες κυβερνήσεις να φέρουν και άλλους μνημονιακούς νόμους περικοπής συντάξεων. Συνολικά έγιναν 23 μνημονιακές περικοπές στις συντάξεις στα επτά χρόνια που μεσολάβησαν από το 2012 μέχρι το 2019. Εδώ έχουμε ένα άρθρο στο οποίο σας υπενθυμίζουμε πότε ξεκίνησαν οι περικοπές συντάξεων. Πολλοί βέβαια θα ισχυριστούν ότι αυτές οι περικοπές ήταν αναγκαίες προκειμένου η χώρα μας να ορθοποδήσει και να καταφέρει να ανταποκριθεί στις οικονομικές της υποχρεώσεις. Όμως αυτό που είναι υπό συζήτηση είναι κατά πόσο θα έπρεπε να πληρώσουν τη ζημιά οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι.

Το σκεπτικό πίσω από τις δικαστικές διεκδικήσεις είναι ότι αυτές οι τρομακτικές μειώσεις μισθών και συντάξεων δημιουργούν κατακόρυφη πτώση του βιοτικού επιπέδου. Το Σύνταγμα της Ελλάδος προστατεύει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της. Συνεπώς κατά το σκεπτικό των δικαστικών αγωγών και των δικαστικών αγωγών που κατατίθενται θα πρέπει αυτές οι περικοπές συντάξεων και μισθών να ακυρωθούν και να επιστραφούν στους συνταξιούχους τα αναδρομικά συντάξεων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση περικοπών συντάξεων χηρείας διότι δημιούργησε τεράστια προβλήματα επιβίωσης στους συνταξιούχους. Πλέον από 17 Μαιου υπάρχει αππόφαση του Συμβουλίου τςη επικρατείας για επανυπολογισμό και αναδρομικά συντάξεων χηρείας. 

Διεκδίκηση αναδρομικών

Οπως είναι φυσικό αυτές οι τεράστιες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις δεν ήτανε δυνατόν να περάσουν χωρίς διαμαρτυρία Και χωρίς δικαστική διεκδίκηση από μισθωτούς και συνταξιούχους. όλοι οι συνδικαλιστικοί φορείς της χώρας προχώρησαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις με στόχο την ακύρωση αυτών των τρομακτικών μειώσεων στους μισθούς και στις συντάξεις. Δυστυχώς όμως οι απεργιακές κινητοποιήσεις όπως και οι άλλες συνδικαλιστικές διαμαρτυρίες δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα και αυτοί οι μνημονιακή νόμοι παρέμειναν.

Τελικά το αποτέλεσμα ήταν να συνεχίσουν να αποτελούν νόμο του κράτους. Η διεκδίκηση αφορούσε όχι μόνο την κατάργηση των νόμων αλλά και την αναδρομική επιστροφή των χαμένων ποσών. Η διεκδίκηση αναδρομικών παραμένει και σήμερα αίτημα τόσο των μισθωτών όσο και των συνταξιούχων. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που καλείται να λύσει η κυβέρνηση είναι τα αναδρομικά συντάξεων.

Δικαστική διεκδίκηση αναδρομικών

Επίσης τόσο οι μισθωτοί όσο και οι συνταξιούχοι προχώρησαν σε δικαστική διεκδίκηση των αναδρομικών. Πολλοί εν ενεργεία υπάλληλοι κατέθεσαν ομαδικές αγωγές για δώρα και επιδόματα. Επίσης έγιναν πολλές ομαδικές αγωγές για το 13ο και τον 14ο μισθό. Αυτό βέβαια δεν αφορά μόνο τους μόνιμους δημόσιους υπαλλήλους. Εκτός από τις αγωγές μονίμων υπαλλήλων κατατέθηκαν επίσης και από τους αναπληρωτές παρόμοιες αγωγές για δώρα και επιδόματα αδείας. Είναι προφανές ότι και οι αναπληρωτές είχαν απώλειες συνεπώς και αυτοί δικαιούνται αναδρομικά.

Απλά συνήθως μιλάμε για αναδρομικά συντάξεων διότι είναι ασύγκριτα μεγαλύτερα τόσο τα ποσά όσο και το πλήθος των συνταξιούχων που τα διεκδικούν. Πάντως είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η διεκδίκηση δώρων και επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων αφορά τόσο τους μόνιμους όσο και τους αναπληρωτές. Περικοπές συντάξεων το 2019 δεν αναμένεται να συμβούν. Πλέον μιλάμε για τη διεκδίκηση αναδρομικών. Εδώ μπορείτε να δείτε με ποιο τρόπο υπολογίζονται τα αναδρομικά αναπληρωτών.

Αναδρομικά συντάξεων

Τα αναδρομικά συντάξεων αφορούν ποσά που χάθηκαν από τις περικοπές συντάξεων που έγιναν με τους δύο παραπάνω μνημονιακούς νόμους. Ήδη κάποιες ομάδες συνταξιούχων έχουν δικαιωθεί. Για παράδειγμα το συμβούλιο της επικρατείας έχει ήδη βγάλει απόφαση για τα αναδρομικά ένστολων αποστράτων. Τα αναδρομικά ένστολων έχουν αρχίσει ήδη να κατατίθενται. Αναφερόμαστε στα αναδρομικά στρατιωτικών, στα αναδρομικά όλων των σωμάτων ασφαλείας όπως για παράδειγμα αναδρομικά συνταξιούχων αστυνομικών.

Μέσα στο Σεπτέμβριο που μας έρχεται θα πρέπει η κυβέρνηση να λάβει οριστική απόφαση για τα αναδρομικά συνταξιούχων. Επίσης θα πρέπει να γίνει επανυπολογισμός συντάξεων εντός του Σεπτεμβρίου. Υπάρχουν πολλά προβλήματα σε εκκρεμότητα όπως για παράδειγμα οι μειώσεις συντάξεων χηρείας όπως και οι μειώσεις συντάξεων του δημοσίου δεν έχουν διευθετηθεί οριστικά ακόμα. 

Ομαδικές αγωγές για τις περικοπές συντάξεων

Οι συνταξιούχοι που αδικήθηκαν από τις μειώσεις συντάξεων συνήθως συμμετέχουν σε ομαδικές αγωγές για τις περικοπές συντάξεων. Αποτελεί τον πιο γρήγορο και πιο οικονομικό τρόπο για τη δικαστική διεκδίκηση των χαμένων ποσών. Το δικό μου δικηγορικό γραφείο έχει αναλάβει πολύ μεγάλο πλήθος μισθωτών και συνταξιούχων και προχώρησαν σε ομαδικές αγωγές και ομαδικές προσφυγές. Ο λόγος για τον οποίο οι μισθωτοί και συνταξιούχοι προτιμούν το γραφείο μας για ομαδικές ενέργειες όπως για παράδειγμα ομαδικές αγωγές, ομαδικές προσφυγές και ομαδικές αντιστάσεις είναι η μεγάλη εμπειρία που διαθέτουμε πάντως σε αυτού του είδους τις δικαστικές ενέργειες.

Νόμος Κατρούγκαλου για τον επανυπολογισμό συντάξεων

Ο νόμος Κατρούγκαλου ουσιαστικά πήγε να διορθώσει το πρόβλημα της αντισυνταγματικότητας των μνημονιακών νόμων περικοπής συντάξεων. Αυτό που νομοθετήθηκε ήταν ο επανυπολογισμός συντάξεων. Δηλαδή ουσιαστικά γίνεται επανυπολογισμός συντάξεων και υπολογίζεται προσωπική διαφορά όπως και κάποιες άλλες παράμετροι. 

Βέβαια για πολύ μεγάλο πλήθος ο επανυπολογισμός συντάξεων δεν έχει γίνει ακόμα. Σύμφωνα με δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού εργασίας κυρίου Βρούτση εκκρεμούν ακόμα 223.000 περιπτώσεις επανυπολογισμού συντάξεων. Όταν γίνει ο επανυπολογισμός συντάξεων τότε είναι πάρα πολύ πιθανό και ζητήματα αναδρομικών για τους συνταξιούχους. Επίσης με το νόμο Κατρούγκαλου νομοθετήθηκε η εθνική σύνταξη.