Όλο και περισσότερο φουντώνει η συζήτηση και η πολιτική διαμάχη σχετικά με το επίμαχο μέτρο της περικοπής των συντάξεων από τον Ιανουάριο του 2019. Μεγάλη αναστάτωση προκλήθηκε μάλιστα από τηλεγράφημα του ΑΠΕ με το οποίο γινόταν γνωστό ότι η κυβέρνηση και θεσμοί έχουν συμφωνήσει για τη μη εφαρμογή του μέτρου της περικοπής των συντάξεων. Ακολούθησαν απανωτές διαψεύσεις από όλους τους εμπλεκόμενους με αποτέλεσμα να προκληθεί ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση για το τι ακριβώς συμβαίνει και σε ποια κατεύθυνση οδηγείται η διαπραγμάτευση. Ήταν μία εξέλιξη η οποία δεν βοηθάει καθόλου τις συνομιλίες που διεξάγονται το τελευταίο χρονικό διάστημα ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους θεσμούς στο πλαίσιο της αυξημένης εποπτείας. Αρνητικά μάλιστα στην είδηση αντέδρασαν και οι αγορές στη μη εφαρμογή της περικοπής των συντάξεων ανεβάζοντας ακόμη περισσότερο το επιτόκιο δανεισμού για το ελληνικό δημόσιο κάνοντας τα πράγματα ακόμη πιο περίπλοκα. Από την άλλη σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα “Ναυτεμπορική” ο υπουργός οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος προσπάθησε να καθησυχάσει τους πάντες λέγοντας ότι η διαπραγμάτευση είναι σε εξέλιξη, ενώ ερωτηθείς για τη στάση της Γερμανίας στο καυτό ζήτημα της περικοπής των συντάξεων ο υπουργός απάντησε ότι δεν υπάρχει θέμα επιβολής των αποφάσεων ενός κράτους πάνω σε ένα άλλο, αλλά ότι πλέον λειτουργούμε σε ένα πλαίσιο που στηρίζεται περισσότερο στην πειθώ.

Ανοικτό παραμένει το θέμα της περικοπής των συντάξεων

Μπορεί ιδιαίτερα μετά από όλη αυτή την αναστάτωση που προκλήθηκε τις τελευταίες ημέρες ο πρόεδρος της κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ να δήλωσε ότι τα συμφωνηθέντα στο σλληνικό πρόγραμμα πρέπει να εφαρμοστούν, αλλά τίποτε δεν είναι ακόμη οριστικό και βέβαιο είτε αυτό αφορά την εφαρμογή του μέτρου της περικοπής των συντάξεων, είτε αυτό αφορά την αναστολή ή τη μη εφαρμογή του. Τα μηνύματα που έρχονται από την Ευρώπη,  σύμφωνα με όσα διαβάζουμε στο enikos.gr, είναι αντιφατικά με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι εφόσον υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος η μη εφαρμογή του μέτρου είναι δυνατή. Όπως υποστηρίζουν μάλιστα η υιοθέτηση του μέτρου σε προγενέστερο χρόνο είχε γίνει στη βάση άλλων δημοσιονομικών δεδομένων. Από την άλλη όμως άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος, από το Eurogroup της Βιέννης, προειδοποιούσε ότι ορισμένα κοινοβούλια δεν θα το έπαιρναν τόσο καλά αν κάποια από τα συμφωνηθέντα άλλαζαν. Συμπλήρωναν βέβαια ότι την τελική απόφαση θα τη λάβει το Eurogroup του Νοεμβρίου και αφού πρώτα έχουν ολοκληρωθεί οι συζητήσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης με τους θεσμούς. Κατά συνέπεια η συζήτηση για τις συντάξεις φαίνεται ότι μάλλον δεν έχει ανοίξει ακόμη, καθώς πρώτα θα πιστοποιηθεί ο δημοσιονομικός χώρος που υπάρχει στον προϋπολογισμό του 2019 μετά την επίτευξη του στόχου για πλεόνασμα 3,5%, και στη συνέχεια οι θεσμοί θα ακούσουν τις συγκεκριμένες ελληνικές προτάσεις για το θέμα του μέτρου της περικοπής των συντάξεων.

Δημοσιονομικό το μέτρο και όχι διαρθρωτικό

Η μεγάλη μάχη που θα δώσει η ελληνική πλευρά είναι καταρχήν να συμφωνηθούν με τους θεσμούς στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας τα νούμερα του προϋπολογισμού για το 2018 και στη συνέχεια στο πλαίσιο του προϋπολογισμού για το 2019 να δούνε ποιος είναι ο δημοσιονομικός χώρος που υπάρχει για ακύρωση κάποιων μέτρων όπως αυτό της περικοπής των συντάξεων που έχουν ψηφιστεί παλιότερα και πρόκειται να ισχύσουν. Ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο διεξάγεται και συζήτηση για τα μέτρα που ανακοίνωσε ο κ Τσίπρας στη ΔΕΘ και τα πιθανά αντίμετρα τα οποία θα ίσχυαν από το 2019 και τώρα ίσως χρειαστεί να μετατεθούν χρονικά. Αν λοιπόν κυβέρνηση και θεσμοί συμφωνήσουν για το τι δημοσιονομικό περιθώριο υπάρχει μετά την επίτευξη του πλεονάσματος κατά 3,5% που έχει συμφωνηθεί, τότε θα μπουν σε μία νέα συζήτηση για το αν το μέτρο της περικοπής των συντάξεων είναι δημοσιονομικό καθαρά και κατά συνέπεια μπορεί να ακυρωθεί, όπως υποστηρίζει η ελληνική πλευρά. Εδώ υπάρχει η μεγαλύτερη δυσκολία, καθώς μετά την επίτευξη του υπέρ πλεονάσματος για το 2018 πιθανόν να υπάρχει δημοσιονομικά η δυνατότητα για ακύρωση του μέτρου. Με τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και άλλους Ευρωπαίους αξιωματούχους να δηλώνουν ότι τα υποσχέθηκα πρέπει να τηρηθούν κατά γράμμα και τον ESM και το ΔΝΤ να υπερτονίζουν τον διαρθρωτικό χαρακτήρα του μέτρου της περικοπής των συντάξεων  φαίνεται ότι η προσπάθεια της κυβέρνησης για ακύρωση του μέτρου θα είναι πάρα πολύ δύσκολη.

Περικοπή συντάξεων σε δόσεις

Καθώς από ότι φαίνεται οι συζητήσεις για το μέλλον του μέτρου της περικοπής των συντάξεων δεν έχουν καν αρχίσει ακόμη, στον ημερήσιο τύπο διαβάζουμε και για ένα άλλο σενάριο σε μία προσπάθεια συμβιβασμού των θέσεων των εμπλεκόμενων πλευρών. Το σενάριο αυτό θέλει τελικά και σε μία ύστατη προσπάθεια την εφαρμογή του μέτρου από το δεύτερο εξάμηνο του 2019 και τις μειώσεις να γίνονται με δόσεις. Προφανώς πρόκειται για μία τελευταία προσπάθεια στην περίπτωση που διαφανεί  η πρόθεση των δανειστών να μην επιτρέψουν τη μη εφαρμογή του μέτρου της περικοπής των συυντάξεων. Με τη σταδιακή εφαρμογή από το δεύτερο εξάμηνο του 2019 και σε διάστημα δύο χρόνων των προσυμφωνημένων μειώσεων η ελληνική πλευρά θα έχει την επιλογή να οδηγήσει τη χώρα σε εθνικές εκλογές αφήνοντας ένα καυτό πρόβλημα στην επόμενη κυβέρνηση.

Μεγάλες οι μειώσεις συντάξεων σε ΕΦΚΑ, δημόσιο, ΙΚΑ και ΟΑΕΕ

Για περίπου 140.000 νέους συνταξιούχους του ΕΦΚΑ, που βγήκαν στη σύνταξη μετά τις 12 Μαΐου του 2016 σύμφωνα με το νόμο Κατρούγκαλου, οι μειώσεις είναι γεγονός και μάλιστα από την 1η Ιανουαρίου πολλοί από αυτούς θα χάσουν ακόμη περισσότερα χρήματα αφού προβλέπεται να καταργηθεί εντελώς η προσωπική διαφορά στη σύνταξη τους, μέρος της οποίας λάμβαναν έως σήμερα.

Προσωπική διαφορά

Για όλους τους υπόλοιπους προβλέπεται ότι η προσωπική διαφορά θα καταργηθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2019 με ανώτατο πλαφόν το 18% σε σχέση με το σύνολο της κύριας και επικουρικής τους σύνταξης. Η περικοπή της προσωπικής διαφοράς που προέκυψε μετά τον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων πρόκειται να οδηγήσει σε μεγάλες μειώσεις συντάξεων ακόμη και σε χαμηλοσυνταξιούχους των 500 – 600 ευρώ. Τις μεγαλύτερες περικοπές φαίνεται ότι θα υποστούν συνταξιούχοι του Δημοσίου, του πρώην ΙΚΑ αλλά και του πρώην ΟΑΕΕ με πολλά έτη ασφάλισης και υψηλό συντάξιμο μισθό.

Μειώσεις συντάξεων

Σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς που έχουν γίνει από αρμόδιους φορείς οι μειώσεις συντάξεων θα ξεκινούν από μερικές δεκάδες ευρώ και θα φτάνουν ακόμη και τα 250 με 300 ευρώ για τις υψηλότερες εξ αυτών. Αυτό που μένει να δούμε και που δεν έχει γίνει μέχρι τώρα γνωστό είναι ποιες είναι ακριβώς οι προσωπικές διαφορές που εμφανίζουν οι συντάξεις, καθώς αυτές δεν εμφανίζονται ακόμη στα εκκαθαριστικά των συνταξιούχων. Έτσι επί της ουσίας οι συνταξιούχοι δεν γνωρίζουν ακόμα ποια είναι η προσωπική διαφορά που έχουν σε σχέση με την παλιά τους σύνταξη και κατά συνέπεια δεν μπορούν ακόμη να γνωρίζουν ποια θα είναι η μείωση συντάξεων που θα υποστούν, αν τελικά εφαρμοστεί το μέτρο από τον Ιανουάριο του 2019.